20 juni 2018
BLOG: ‘Iedereen wil een maatpak aan!’
Het is ongeveer 38 graden buiten en ik zit achterop de motor van mijn collega. We rijden over een rode, stoffige weg langs grote vrachtwagens en andere motoren. Kinderen langs de weg roepen en zwaaien naar ons. Ze zijn verbaasd en verrast over mijn verschijning, achterop een motor in hun dorpje. Onze bestemming, Savelugu, is een klein dorp 25 km ten noorden van Tamale, in Noord-Ghana. Mijn collega en ik bezoeken Savelugu Vocational School, om te praten met studenten en docenten over hun ervaringen en dromen.
Hoogopgeleid en werkloos
Ik ben in Ghana om onderzoek te doen voor mijn master-scriptie, in samenwerking met Edukans. Mijn onderzoek focust op studenten in het beroepsonderwijs: scholen die studenten opleiden tot naaisters, koks, houtbewerkers of technici. Na Junior High School, hebben studenten in Ghana de optie om door te gaan naar Senior High als voorbereiding op de universiteit, of om te kiezen voor ‘vocational high school’. Dit laatste type onderwijs is in Ghana van groot belang omdat de jeugdwerkloosheid erg hoog is. Ghanezen met een afgeronde academische opleiding zitten thuis, omdat ze geen baan kunnen vinden in het veld waarin ze opgeleid zijn.
Een bijdrage kunnen leveren
Als we bij de school aankomen, begroeten de studenten ons met een glimlach en begeleiden ze ons naar de ingang. De school heeft vijf afdelingen: mode, horeca, elektrotechniek, schilderen, en secretarieel. We zien de studenten van de modeafdeling aan het werk met kleurrijke stoffen op hun handmatige naaimachine. De klaslokalen zien er oud en stoffig uit, maar de studenten lijken gedreven en enthousiast. Ik krijg een rondleiding door de school en praat met een paar studenten. Ze vertellen me dat ze later hun eigen bedrijfje willen beginnen en geld willen verdienen om een bijdrage te kunnen leveren aan hun familie.
Laag prestige
Beroepsonderwijs heeft in de Ghanese samenleving een enigszins slecht imago. Het wordt gezien als een educatievorm voor studenten die minder intelligent zijn, of geen ambitie hebben om een succesvolle carrière aan te gaan. Een 17-jarige student in highschool, die naar de universiteit wil gaan om uiteindelijk journalist te worden, zei over haar collega’s die wel beroepsonderwijs volgen:
“Ik denk dat beroepsonderwijs voor diegene is die het niet goed doen op het gebied van lezen, of in het academische aspect. Dit is hoe ik denk over beroepsonderwijs […]. Iedereen wil een maatpak aan!”
Ze refereert naar de ambitie van Ghanezen om succesvol te zijn en het slechte imago dat beroepsonderwijs heeft.
Ondanks dit slechte imago heb ik veel studenten gesproken die heel trots zijn op hun beroepsopleiding, die bewust hebben gekozen om een specifiek beroep te leren, dat hen helpt om snel een baan te vinden na het afstuderen. Johanna bijvoorbeeld, een tweedejaars student van de modeafdeling, vertelt mij:
“Veel van onze ouders hebben geen opleiding gevolgd, dus ze weten niet hoe belangrijk het is. Mijn vader zei dat ik naar SHS [Senior High School, pre-universiteit] moest gaan. Maar ik zei tegen hem: Eigenlijk wil ik een beroep leren, ik wil een vaardig persoon zijn. En toen stemde hij in. Ik denk niet dat hij mij tegen kan houden.”
Johanna wil verdergaan met haar mode-opleiding en ze wil een naaiatelier openen in het dorp waar ze opgroeide om een bijdrage te kunnen leveren aan haar familie.
Geweldige ervaring
Al met al was mijn onderzoek voor Edukans een geweldige ervaring voor mij. Het was inspirerend om met deze gedreven studenten te praten. Ik denk dat wat Edukans doet, het stimuleren van beroepsonderwijs in deze regio, heel belangrijk is en helpt de toekomst van veel studenten te verbeteren. Ik heb gezien hoeveel beroepsonderwijs kan betekenen voor de Noord-Ghanese samenleving en dat het de potentie heeft om jonge, vastberaden studenten aan een baan te helpen. Het slechte imago dat beroepsonderwijs heeft is langzaam aan het verminderen, maar het is van onschatbare waarde om jonge Ghanezen nog meer bewust te maken van de waarde die beroepsonderwijs heeft in het werkloosheidprobleem.
Tessa van Huut (27) studeert Sociale en Culturele Antropologie aan de VU en was van januari tot en met maart in Ghana om in samenwerking met Edukans onderzoek te doen naar beroepsonderwijs.